[COLUMN] ‘Niet geschoten, is altijd mis’

Daar gaan we weer! Een tijdje terug verschenen er maar liefst zes stempassen op onze Brabantse deurmat. Ja, alle huisgenootjes zijn inmiddels ouder dan achttien jaar, en we zijn volgens de wet nu écht bekwaam genoeg om een verantwoorde, doordachte en intelligente stem uit te brengen op 6 april. Degene die de stempas heeft geschreven, is in elk geval niet zo intelligent. Of hij heeft gewoon een slechte dag gehad bij het schrijven. Ik hoop het voor hem. Hoe kun je nou een kopje maken op de achterkant van de stempas “Heeft u geen stempas?” De kans is denk ik vrij klein dat iemand denkt: ‘Goh, wa’ handig…Ik kan een stempas bij mijn gemeente aanvragen als ik deze niet gekregen heb!’
Ach, niet alles is even helder. Maar ik weet zeker dat wij HBO-student-huisgenootjes met z’n zessen meer weten dan heel de Katjeskelder, of…is dat een te gevaarlijk voorbeeld.
Kijk, zoiets kun je ook gewoon niet maken; bepalen wie er slim genoeg is om te stemmen, wie er precies hoort te weten waar hij voor stemt, waarom hij stemt en dat hij ook nog weet wat de gevolgen kunnen zijn van de stem. Dit laatste weten de meesten vaak niet, eigenlijk niemand. Vanwege onze democratie hebben wij altijd de kans openlijk onze mening te laten horen, maar we weten allemaal dat dit in de praktijk anders gaat. Wetten worden opgesteld en uitgevoerd door het kabinet en hiertoe behoren ook maar dertien ministers en zeven staatssecretarissen. Dat betekent dat twintig man het laatste woord heeft. Natuurlijk is dit al meer dan in een dictatuur, maar wie zegt dat deze twintig mensen onze mening als volk kunnen verkondigen? Men heeft het ook wel eens over de kleine dictatuur in de democratie: het kabinet. Zullen ze meer naar het volk luisteren, of toch meer naar het Parlement, of naar hun eigen mening?

Wat ik wel weet, is dat wij stemmen in elk geval moeten proberen. Niet geschoten is altijd mis.
Dit is misschien wel een oud gezegde, maar ‘oude’ dingen zijn meestal zeer wijs. Als wij koppig lopen te verkondigen aan iedereen dat we niet gaan stemmen ‘want er wordt toch niet naar geluisterd’ of ‘de massa stemt toch wel weer anders, dus het heeft geen zin’, dan moeten wij ons toch eens afvragen of dit wel zo handig is. Laten we volgens de ethiek de zaak teleologisch bekijken: welke handeling is het meest gunstig voor een zo groot mogelijke groep? De gevolgenethiek. Volgens mij zijn we wel bezig met gevolgen, maar dan meer met wat ‘het risico’ zal zijn van mijn handelen op een zo groot mogelijke groep. Ik denk dat we dit eens moeten loslaten. We laten ons zo leiden door een argwanende angstcultuur. Als je niet stemt omdat je denkt dat de massagroep, the opposite, van jouw mening, wel de overhand zal hebben, dan zeg je eigenlijk dat je de reddingsboei afwendt en jezelf alvast laat verdrinken terwijl er een kans was te overleven.
En als je dan besluit te stemmen, wat stem je dan? Bij een referendum is het makkelijke eraan dat je alleen maar ja of nee hoeft te stemmen en niet moet kiezen uit honderden partijen en je op basis van een politieke-partijen-test je stem uitbrengt. Hier mogen wij onze mening geven. Daar zijn wij Nederlanders toch zo goed in? Vooral wij directe Brabanders! Wij moeten nadenken over het volgende: welke stem is het meest gunstig voor een zo groot mogelijke groep? En dan moeten we niet denken aan ‘wat als..’-jes en ‘stel dat..’-jes, maar aan het welzijn van ons land, maar ook van dat van heel Europa en dus ook Oekraïne. Als wij ‘nee’ stemmen, zeggen wij dat Oekraïne officieel een vijand wordt van heel Europa, of in elk geval een land dat wij wantrouwen en er zo weinig in zien, dat we samenwerkingsverbanden willen verbreken. Als wij ‘ja’ stemmen, zeggen wij in elk geval dat we ze niet laten vallen, maar het wantrouwen mag blijven.
We moeten leren van vroeger (…vroegah!) vind ik. We hebben altijd bondgenoten gesloten, met als reden onszelf in te dekken en eigenlijk een beetje ‘schijnheilig’ vriendjes te maken voor de veiligheid van eigen land. Dit heeft altijd gewerkt en bovendien is de EU als groter samenwerkingsverband niet zonder andere reden verzonnen. Laten wij ‘vriendjes’ worden zodat we in elk geval minder snel ‘ruzie’ zullen maken. Ik stem ‘ja’!