Opinie: Cultuur is meer dan linkse hobby
Cultuur is een linkse hobby. Een briljant eenvoudig frame dat al jaren ingeprent staat in onze collectieve gedachten. Met de besluitvorming omtrent H19 voor de deur is het voor Oosterhout actueler dan ooit. Is cultuur een linkse hobby of is er meer?
Kritisch
Zelf sta ik er kritisch in. Er is ook cultuur die niet hoeft te rekenen op subsidie. Wat rechtvaardigt dan dat bepaalde instellingen dat wel krijgen? Dan moet het gaan om doelgroepen die anders botvangen en er zelf ook niets aan kunnen doen dat ze op bepaalde onderdelen botvangen. Anders valt gesubsidieerde cultuur inderdaad een wat links-hobbyistisch karakter toe te dichten.
H19
Maar dan komt de specifieke ‘case’ H19 aan de orde. De raad gaat stemmen over een voorstel dat tweeledig is. Enerzijds de locatie Heuvel 19 en de daarvoor benodigde zak geld. Anderzijds zit er ook een duidelijk bezuinigingsvoorstel voor de jaarlijkse subsidie in de stukken. En daarop aanvullend toch weer extra subsidie voor de periode 2015-2018 à € 91.000,- per jaar. Totaal gaat er dan € 500.000,- gemeenschapsgeld in de exploitatie van H19, per jaar. Na 2018 vervalt de extra subsidie en is sprake van een totale subsidie van € 409.000,-. Opmerkelijk genoeg valt uit de stukken op te maken dat H19 zich kan vinden in dit plan.
Nu is bovenstaande techniek en uitvoering, maar als je naar de totale subsidie kijkt kun je grofweg zeggen dat die ten opzichte van 2014 (€ 786.000,-) grofweg gaat halveren naar 2019. Dat kan niet anders dan grote gevolgen hebben. En dat blijkt ook uit de exploitatiebegrotingen tot 2016.
Niet alleen halveert de totale subsidie, ook halveert grofweg de totale exploitatie van circa 1,5 miljoen naar bijna 8 ton. H19 stelt daarbij wel dat het niet kan blijven functioneren op het huidige niveau. Dat lijkt, puur cijfermatig al, een juiste conclusie.
Rechtvaardigen
Dan rest de vraag of die ik eerder al stelde, waarmee is geld voor cultuur te rechtvaardigen?
Toen Winston Churchill ten tijde van de Tweede Wereldoorlog werd gevraagd te bezuinigen op kunst vanwege de huizenhoge oorlogsuitgaven, was zijn antwoord: ‘Maar waar vechten we dan nog voor?’ En dat zou weleens het winnende antwoord kunnen zijn. Cultuur is wat ons verbindt, wat ons definieert als mensen. Het inspireert ons en motiveert ons dingen op een bepaalde manier te doen. Het vormt jonge kinderen die niet alleen een poppetje boetseren, maar ook hun eigen hersenen.
Naast het vormgeven van de creatieve geesten van de toekomst, kunnen culturele activiteiten mensen verbinden. Van jong tot oud. Van Nederlandse cultuur, tot overzeese cultuur. Het kan eenzaamheid bestrijden, integratie bevorderen en voor sociale cohesie zorgen om een paar dwarsstraten te noemen. Dat maakt dat cultuur behoort aan doelgroepen. Doelgroepen die niet perse gebonden zijn aan de Heuvel, maar aan een, soms letterlijk, laagdrempelige activiteit bij hen in de buurt.
Politiek en maatschappelijk debat
Ik vind dat het debat niet puur over de kosten moet gaan. Ik vind dat het 18 februari zou moeten gaan over welke sociale meerwaarde we willen hebben, waar die te realiseren is en welk prijskaartje daarvoor acceptabel is. Want het juiste cultuurbeleid blijft ver van links gehobby.
Oops…… De corrector maakt een eigen woord! In de een na laatste zin van mijn reactie moet ‘fobie’ natuurlijk ‘of bij’ zijn.
cultuur is ook zorg voor de zwakkeren in de samenleving, cultuur is aandacht hebben voor vereenzaming, cultuur is hele jonge kinderen in aanraking brengen met muziek of dans, cultuur is mensen op weg helpen in een samenleving waar geld en marktwerking de toon zetten, cultuur is mensen hun trots terug laten vinden, cultuur is een samenleving vormgeven waar het niet vreemd is elkaar te helpen, cultuur ben jij, wij… Dit zijn basiswaarden in een samenleving die in balans is. Ditis het belangrijkste werk waar h19 dagelijks mee aan de slag gaat. Het mag duidelijk zijn dat h19 niet een muziekschool is, niet alleen cursussen geeft. H19 is wat Oosterhout wil zijn: Een stad om in te leven! Deze waarden zijn niet te koop, deze waarden ontdek je bij jezelf fobie elkaar! Dat is een keuze!
Het probleem van H19 is dat nu een stelletje rijkelui kinderen profiteren van de subsidie. Wel grappig om te zien dat de VVD daar dan kritisch over is. Terwijl hun eigen achterban nu eens profiteert van het feit dat niet de gebruiker, maar de overheid betaald.
Niemand zal betwisten dat ‘cultuur’ (dat is trouwens zo breed als het leven zelf) wezenlijk is voor een samenleving. Daarmee is nog niet de vraag beantwoord: welke rol heeft ‘de overheid’ (wij met zijn allen) daarin? Als ‘de overheid’ zich ergens mee inlaat, dan betalen we dat ook met zijn allen.
Hoe groter we de rol van de overheid maken, des te dunner onze portemonnee. Je kunt geld maar één keer uitgeven. Daarom moeten mensen daarin zoveel mogelijk hun eigen keuze kunnen maken.