[OPINIE] Gratis parkeren gaat de binnenstad niet redden

Als het parkeren gratis wordt gaan veel mensen weer met plezier naar de binnenstad. Aldus de reacties op onze Facebookpagina. Er is genoeg onderzocht sinds de Telegraaf deze zomer de discussie weer aanslingerde met een Engels stadje waar de parkeermeters stuk waren gegaan. Dat heeft geleid tot een toename van het aantal bezoekers in dat plaatsje, waarbij ze ook nog eens meer uitgaven. Nederlandse onderzoeken spreken dit Engelse resultaat echter tegen, dus ik heb een aantal reacties op ons artikel eens vergeleken met landelijk en lokaal onderzoek.

Gratis is niet gratis
Gratis heeft een magische uitwerking op Nederlanders in het algemeen. Menig landgenoot parkeert de auto het liefst drie straten van de eindbestemming als het gratis is. Toch is gratis parkeren niet gratis. Daar waar ‘gratis’ parkeren beschikbaar is wordt dit betaald door de overheid (belastinggeld) of de ondernemers (dat zit in de verkoopprijs verwerkt). Dat voelt als gratis, maar dat merk je ongemerkt toch in je portemonnee. Bovendien is nooit bewezen dat mensen die gratis kunnen parkeren meer uitgeven, de verschillende onderzoeken houden dat in het midden.

Gewoontegedrag
Bezoekers van winkelgebieden zijn gewoontedieren. Ze parkeren meestal op een plek die ze kennen. In een parkeeronderzoek van de gemeente Oosterhout komt naar voren dat in 2013 45% van de bezoekers altijd in de parkeergarage gaat staan. Een paar uur in de garage is duurder dan het dagtarief op maaiveld betalen. Met dat lage dagtarief € 3,80 zijn mensen nauwelijks bekend, het is er echter al een tijdje.

Betaald parkeren is niet nieuw
Wie pas weer naar het centrum gaat als je er niet meer voor parkeren hoeft te betalen, is al zo’n 20 jaar niet in het centrum geweest. Zelfs op het oude Arendsplein, voor de bouw van Arendshof 2, stonden al parkeerautomaten. In datzelfde parkeeronderzoek van de gemeente Oosterhout komt naar voren dat Oosterhouters parkeren zelfs beter zijn gaan waarderen. Van magere voldoendes in 2008 naar ruime voldoendes in 2013. Voor bezoekers lijkt het probleem dus niet in het parkeren te zitten.

Genoeg parkeerplaats
Voor de invoering van betaald parkeren stonden de auto’s van het winkelpersoneel op de beste plekken. Als bezoeker kon je rondjes rijden tot je een ons woog. Gezien de files voor de parkeergarages op zaterdag, die ondanks de crisis nog steeds bestaan, is het toch fijn dat je als bezoeker van de stad gunstig kan parkeren. Inmiddels zijn we gewend aan de regulering van parkeerbeleid, terugkeren naar de situatie van vroeger zou best nog eens een shock kunnen zijn.

Wel parkeren, geen aanbod
Met gratis parkeren komen de mensen wellicht massaal terug naar de binnenstad, maar toch zal deze niet gaan floreren voordat er een goed winkelaanbod is. Een kip-ei verhaal waarbij de gratis parkeerplek slechts een bijrol heeft. Een triest winkelgebied met gratis plekken nodigt immers niet uit om nog eens terug te keren. Het verschil tussen het doel en het middel moet hierbij scherp in de gaten worden gehouden.

Ondernemers en parkeren
In het parkeeronderzoek van de gemeente Oosterhout is terug te lezen dat Winkelstad Oosterhout al sinds 2009 aangeeft dat de parkeertarieven te hoog zijn. Dat is frappant als je de waardering voor parkeren tussen 2008 en 2013 ziet stijgen. Als de bezoekers, zelfs in crisistijd, het parkeren beter zijn gaan waarderen is het opmerkelijk dat een partij als WSO juist gaat lobbyen voor lagere parkeertarieven. Daarbij wordt ook continu maar één optie gebruikt, de gemeente bewegen om het parkeertarief te verlagen. Dat terwijl er landelijke voldoende andere voorbeelden zijn om parkeren goedkoper of ‘gratis’ te maken. Bijvoorbeeld doordat ondernemers de eerste 1 of 2 uur parkeren voor hun rekening nemen.

Integraal aanpakken
Parkeren is dus maar één component in een aantrekkelijk centrum. Gezien het gewoontegedrag van mensen zelfs maar een hele kleine component. Net als dat alleen huren verlagen, de boel opknappen of elke week een festival organiseren niet zal leiden tot een oplossing voor het centrum. Het gaat om de mix, en de 15 plannen die de stadsmanagers hebben gepresenteerd zijn erg kansrijk. Wijsheid en doorzettingskracht is nodig om elke ondernemer te overtuigen zijn beste beentje voor te zetten.