Opinie: Vuurwerk, vooral leuk of vooral overlast?
Even traditioneel als de Zwarte Piet-discussie is wel de discussie of vuurwerk verboden moet worden of niet. Velen vinden het een leuke traditie om vuurwerk af te steken, anderen ergeren zich rot aan de vele knallen. Het meldpunt voor vuurwerkoverlast van Groen Links kreeg rond de jaarwisseling ongeveer 90.000 klachten binnen. Maar wat kunnen we doen aan de overlast?
Om de vraag goed te kunnen beantwoorden moeten we eerst goed kijken naar het probleem. Het siervuurwerk dat na de jaarwisseling wordt afgestoken zal denk ik niet voor veel klachten zorgen. Het ziet er vaak mooi uit en iedereen weet dat het moment er aan zit te komen. De vele knallen overdag zijn een groter probleem. In de dichtbebouwde stedelijke delen hoor je de knallen flink galmen en blijft ook de rook soms even hangen. Zelf vraag ik me altijd af wat de lol is van knalvuurwerk overdag, je ziet niets, het maakt alleen herrie. Maar als anderen daar plezier uit halen heb ik daar niets op tegen.
Het gevoel dat vuurwerk overlast met zich mee brengt is vooral iets van de laatste jaren. De knallen worden steeds harder en, meer in het algemeen, wordt de tolerantiegrens lager. Maar moeten we daarom vuurwerk voor jongeren verbieden? Hebben de volwassenen van nu vroegen ook niet vuurwerk afgestoken? Het verschil is wel dat de bebouwing verder uit elkaar stond waardoor de overlast minder was door minder galm. Wat mij betreft moeten we dus ook niet kiezen voor locaties waar geen vuurwerk afgestoken mag worden, maar juist locaties aanwijzen waar jongeren wel hun gang kunnen gaan. Daarvoor kunnen we plekken aanwijzen waar het minste overlast is, dus veel open gebied en niet in de buurt van bejaardentehuizen etcetera.
De burgemeesters in Nederland, onder wie onze eigen Stefan Huisman pleiten voor een groter verbod op particulier vuurwerk en het afsteken daarvan. De Bredase burgemeester Van der Velden geeft gelijk het grootste probleem aan: hoe ga je zoiets handhaven? Dit valt haast niet te doen, of we moeten veel politie of handhavers weghalen van hun dagelijkse werk.
Een ander plan van de burgemeesters is een verbod op illegaal vuurwerk. Klinkt gek, want illegaal wil al zeggen dat het verboden is. Maar ik snap best wat ze bedoelen. Het vuurwerk dat wij verbieden omdat het te zwaar is mag wel in andere landen gekocht worden. Een Europese richtlijn over vuurwerk zou in die zin kunnen helpen. Dit lijkt me juist iets waar Europa toegevoegde waarde kan hebben, dus laten we maar hopen dat ze deze kans niet laten liggen.
Als de verkoop van het zware vuurwerk beperkt wordt en jongeren meer fysieke ruimte krijgen om hun vuurwerk af te steken denk ik dat we veel gewonnen hebben. En verder zullen we allemaal toleranter moeten zijn. Gun de ander die ene dag in het jaar ook een pleziertje, en aan de andere kan, houdt ook rekening op welke plek je jouw vuurwerk afsteekt. En dan blijven er altijd nog een aantal azijnpissers die bij ieder meldpunt bellen. Maak een meldpunt voor overlast door te hard ademende mensen en je krijgt ook voldoende meldingen binnen. Zullen we voor 2014 afspreken dat we ons niet te veel gaan ergeren aan die structurele azijnpissers? In plaats daarvan gewoon glimlachen en doorlopen. Samen komen we er dan wel.
Als al het vuurwerk wordt gelegaliseerd gaat het waarschijnlijk het best, dan is er geen kick meer om zwaar vuurwerk te kopen of af te steken. Je zult altijd wel een paar fanatieke vuurwerkliefhebbers houden, maar dat moet je gewoon incalculeren. Een bijkomend voordeel hiervan is dat je geen geld hoeft te verspillen aan onnodige controles e.d. Dan kan volstaan worden met voorlichtingen op scholen over het veilig afsteken van vuurwerk, want dat is het grootste probleem, niet het vuurwerk zelf, maar de mensen die er onverantwoord mee omgaan en eigendommen opblazen of ermee naar elkaar gooien. Dingen ontmoedigen werkt doorgaans veel beter dan dingen verbieden of dingen opleggen, met name bij jeugd. Met het beperken van de verkoop van vuurwerk zou je mensen in de hand werken om zelf vuurwerk te produceren, als je dan überhaupt nog over handen kunt spreken, en waarna je de uitdrukking “het dak eraf” letterlijk kan nemen. Al met al dus een slecht plan wat hier beschreven wordt.