Opinie: Op weg naar een dictatuur
De tijd dat een klein aantal partijen alle zetels konden verdelen en er zo sterke machtsblokken ontstonden is afgelopen. Steeds meer en steeds kleinere partijen maken kans op een zetel. Op 12 september maakt een historisch groot aantal partijen reële kans op een zetel in de Tweede Kamer. Deze spreiding zorgt ervoor dat een stabiel kabinet steeds lastiger te formeren is. Uiteindelijk gaan we steeds meer terugverlangen naar een sterke leider.
Of het nu de Piratenpartij is, 50Plus, Democratisch Politiek Keerpunt of de Libertarische Partij, stuk voor stuk maken ze kans om op 12 september de kiesdrempel te halen. Momenteel zijn de Partij voor de Dieren en de SGP al klein (2 zetels), en zij krijgen straks gezelschap van, naar mijn verwachting, 2 partijen met 1 zetel. Allemaal partijen die opkomen voor een bepaald deel van de bevolking of zich op een specifiek thema richten.
Stiekem denk ik dat de Koningin blij is dat zij zich na 12 september niet meer hoeft te bemoeien met de formatiepoging. Een Poolse Landdag dreigt namelijk. Klassieke partijen als de PvdA en het CDA staan op stevig verlies in de peilingen, net als GroenLinks en de PVV en twee ideologische tegenstanders gaan uitmaken wie van de twee de grootste partij gaat worden. Maar eigenlijk maakt het niet uit of de VVD of de SP het grootste wordt, een stabiel kabinet lijkt erg ver weg. Hoewel iedereen het recht heeft om te kiezen voor een partij die dezelfde waarden deelt als de kiezer, lijkt strategisch stemmen belangrijker dan ooit. De grote hoeveelheid kleine partijen is toch gevolg van de luxe die wij hier in Nederland hebben. Alhoewel wij nog grote uitdagingen hebben in het land, gaat het over het algemeen toch goed genoeg om ons bezorgd te voelen over het lot van dieren (Partij voor de Dieren) of over internetvrijheid (Piratenpartij). Deze luxe dreigt er echter wel voor te zorgen dat er steeds minder echte keuzes gemaakt worden.
Socrates beschreef het in zijn jaren al. Een staat kent een dictatuur die uit ontevredenheid omvergeworpen wordt. Deze dictator wordt vervangen door een democratie, maar omdat er sprake is van een politieke cirkel zal deze democratie uitgehold worden. Door de uitholling van de democratie ontstaat er behoefte aan een sterke leider, zodat er weer doorgepakt wordt en er echte besluiten genomen worden. De historie leert dat ook deze dictator weer afgezet gaat worden en de democratie weer terug gaat keren.
Nu hoeven wij nog niet direct bang te zijn voor het voortbestaan van onze rechtsstaat, die kan wel tegen een stootje. Een dictatuur kan ook een oligarchie zijn, een groep van leiders die de beslissingen neemt. Nu ben ik geen voorstander van een dictatuur, maar het doet me wel denken aan de fameuze woorden van Winston Churchill: Democracy isn’t perfect, I just don’t know a better system (Democratie is geen goede staatsvorm, maar ik ken geen betere). Feit blijft dat Nederland in een cruciale fase in de geschiedenis zit waarin echte keuzes gemaakt moeten worden over de toekomst van het land. De kleine stapjes zullen niet meer voldoende zijn, cruciale vragen over de houdbaarheid van de zorg, de woningmarkt, de arbeidsmarkt en het Europese beleid zullen nu beantwoord moeten worden. Daarom zou ik het niet erg vinden als er een einde komt aan de uitholling van de democratie en er een nieuw machtsblok ontstaat, uiteraard wel een democratisch machtblok. Maar dat zie ik nog niet zo snel gebeuren….