Opinie: De wijkbieb als toevluchtsoord voor kinderen en bejaarden
Afgelopen weekend tweette ik iets over hoe Albert Heijn een aantal taken van de overheid zou over kunnen nemen. Er sloten een aantal mensen aan in de discussie en al snel ging het over de wijkbibliotheek. Hoe zo’n discussie loopt kunt u zelf op twitter teruglezen, maar de essentie die twee reageerders naar voren brachten: de wijkbieb is de vrijheid van het kind van 6 en zelfstandigheid van de oma van 80.
De biebdiscussie speelt nu al een tijdje. Er wordt na carnaval gewerkt aan een goede centrale bibliotheek in het centrum. De wijkfilialen zouden volgens de huidige coalitie moeten sluiten. Die wijkfilialen zijn een heet hangijzer. Onder andere GroenLinks maakt zich er druk om, waarbij zij bijna de realiteitszin uit het oog verliezen. De reistijd naar de centrale bieb per fiets is zowel vanuit Arkendonk als Zuiderhout tien minuten.
GroenLinks geeft aan dat de wijkbieb een sociale functie heeft, en ik durf best te kiezen voor behoud van een wijkbieb, maar alleen als die noodzaak met feiten en cijfers aangetoond wordt. Vooralsnog is mij volstrekt onduidelijk of de wijkbieb voldoende bezoekers (en dan vooral de door GroenLinks genoemde bezoekers) trekt om demografisch en economisch rendabel te zijn.
Als de politiek de wijkbieb wil opwerpen als (sociaal) toevluchtsoord voor kinderen en bejaarden, zijn goede argumenten nodig. Goede argumenten zijn naar mijn mening niet gebaseerd op gevoel, en de huidige argumenten bestaan vooral uit gevoelens.
Motiveer als partij de inwoners van de wijk, maak er een hotspot voor kinderen en bejaarden van, en zorg dat het personeel meer kan dan alleen maar boeken uitlenen. Dan heb je een goed verhaal om te verkopen, vooralsnog is het een gewone bibliotheek die vaker leeg is dan vol, en dat is zonde als we straks een veel beter alternatief in het centrum hebben, op tien minuten fietsen.
Beste Mark,
Als ik langs de bieb in Oosterheide of Dommelbergen kom, zie ik doorgaans overdag een leeg pand. Ik zie er geen ouders, geen kinderen en zelfs geen ouderen. Vandaar dat vraagteken over de bezoekers aantallen, en specifiek de door de politiek genoemde doelgroepen. Ter vergelijking, in de leeszaal van de centrale bieb alleen al zitten 25-30 mensen, wanneer je er ook komt.
Dat de cijfers in een jaarverslag staan is mij duidelijk, daar had ik mijn research beter kunnen doen. Echter in dat jaarverslag wordt ook niet duidelijk gesproken over doelgroepen en een verdeling van de bezoekcijfers. Wanneer die doelgroepen worden aangehald door politieke partijen, is een uitgebreide cijfermatige onderbouwing voor die doelgroepen voor mij relevant. Komen ze, hoeveel dan en op welk moment van de dag.
Een cijfermatige onderbouwing over de lasten is dus pas te geven als de details duidelijk zijn. Recent is de centrale bieb al over de 50.000 bezoekers gegaan, die zitten duidelijk in de lift. Hoewel het jaarverslag aangeeft dat die niets wegsnoepen van de wijkbiebs ben ik benieuwd naar de trend op de langere termijn.
Ik kom dus niet met gevoelens, maar met vragen, en hoop zo het plaatje compleet te krijgen. Iets wat ik overigens ook van kritische raadsleden verwacht.
Hoewel ik weinig passie met financieel cijferwerk heb, kan ik me voorstellen dat cijfers mede een rol spelen bij de besluitvorming. Mijn probleem met cijfers is dit: de kosten zijn misschien nog enigszins in cijfers uit te drukken, maar hoe zit het met de opbrengsten?
Hoe drukken we in Euro’s uit de waarde van de wijkbieb voor die mevrouw die er haar eenzaamheid doorbreekt? Hoe drukken we in Euro’s uit de waarde van de wijkbieb voor dat kind dat er haar passie voor lezen ontwikkelt? Daar hebben we geen rekenmodellen voor en tellen deze waarde daarom maar niet mee. Maar vergeet niet: eenzaamheid kan ook geld kosten, denk bijvoorbeeld aan medicatie en therapie. Passie voor lezen kan geld opleveren want wat nou als dat kind later mede dankzij haar passie voor lezen boeken gaat schrijven die de levens van een miljoen mensen verrijkt?
De wijkbieb is misschien wel zo waardevol dat het niet eens in Euro’s is uit te drukken.
Beste Jeffrey,
89.000 bezoeken over de twee filialen. Ik vraag me af hoe je tot de opinie komt dat ze vaker leeg dan vol zijn als je dit afzet tegen je juichende gevoelens over de centrale bieb.
Op basis van de cijfers (die overigens gewoon in het jaarverslag van Theek5 staan en die je dus ook gewoon zelf had kunnen opzoeken) kun je volgens mij nauwelijks staande houden dat er niet voldoende gebruik van wordt gemaakt. En waarom zou het alleen moeten gaan om 75+ ers en kinderen. Nog los van het feit dat je mensen met een beperking vergeet zie ik niet in waarom de noodzakelijkheid aangetoond zou moeten worden met die specifieke doelgroepen.
Bovendien, gezien de lasten die bij de verschillende vestigingen verondersteld mogen worden durf ik de voorspelling wel aan dat de filialen rendabeler zijn dan de centrale vestiging. Kortom: Je verwijt GL en andere voorstanders, zoals de SP, enkel met gevoelens te komen, terwijl juist jouw opinie enkel op gevoelens is gebaseerd. Een klein beetje meer onderzoek voordat je met dit soort sterke meningen komt kan geen kwaad.
Dag Theo,
Dank voor deze cijfers. We zijn volgens mij bijna bij een onderbouwing of de wijkbieb echt behouden moet blijven.
– Hoeveel van deze mensen waren kinderen tot pakweg 8 jaar en ouderen van boven de 75?
– Op welke tijden komen deze mensen vooral naar de bibliotheek?
– Staat de bibliotheek ook open om andere instanties (Surplus, Careyn, andere zorgaanbieders) ruimte te geven binnen de wijkbiebs?
Indien dat alles mogelijk is denk ik dat je de wijkbieb veel belangrijker kan maken dan deze nu is, en zorgen voor de hele dag aanloop. Ik ben benieuwd naar de cijfers.
Gebruik van de wijkbibliotheken
Uiteraard is het gebruik van de wijkbibliotheken bekend. Bijvoorbeeld de harde cijfers als bezoekers en leden:
In 2013 kwamen er 89.000 bezoekers:
52.000 in de wijkbibliotheek Arkendonk (Dommelbergen).
37.000 in de wijkbibliotheek Oosterheide.
En in Bibliotheek Oosterhout centrum kwamen er 144.000
In Dommelbergen heeft de bibliotheek 3.100 leden en in Oosterheide 2.000
Wat ik verder opvallend vind is dat in de eerste twee maanden van dit jaar er 15.000 bezoekers naar de twee wijkbibliotheken kwamen.
En dat zijn er precies evenveel als vorig jaar. En dat is nog opmerkelijker als je weet dat er ook maar liefst 32.000 naar de bibliotheek in het centrum kwamen. In de afgelopen twee maanden 1/3 meer bezoekers meer dan vorig jaar in de oude bibliotheek aan het Basiliekplein.
De opening van de bibliotheek aan het Arendsplein (en het hoge aantal bezoekers) is niet ten koste gegaan van het bezoek aan de bibliotheken in de wijken.
Beste Mark,
Het gaat zeker niet om mij, aangezien ik niet in Oosterheide of Dommelbergen woon. Ik bezoek de bieb in het centrum wel, zeker nu deze praktisch in het winkelcentrum ligt. Wat mij betreft gaat de bieb daar niet meer weg ;-).
Van de centrale bieb worden regelmatig bezoekerscijfers bekend gemaakt, dus er zijn statistieken/feiten beschikbaar. Ik zou die ook graag van de wijkbiebs willen zien. Als daaruit blijkt dat jeugd en bejaarden met regelmaat in die wijkbieb komen, kan je die wijkbieb inkleden met meer voorzieningen, zodat het een echte pleisterplaats wordt. Denk daarbij aan ouderenzorg, hulpverlening en activiteiten/samen eten.
Echter die cijfers ken ik niet, dus kan ik ook niet meegaan in het gevoel van de GroenLinks, SP en andere wijkbieb-aanhangers. Om een bieb open te houden (dat kost geld) zul je toch een bepaalde doelstelling/doelgroep moeten bereiken.
Maak dat inzichtelijk of zwengel als politiek het gebruik van die wijkbiebs aan, dan heb je een een veel sterker verhaal dan nu. De noodzaak onderkennen doen politieke partijen wel, maar een gedegen onderbouwing, die kan nog een stuk beter.
Oei Oei, Jij-bakken verbetert de discussie niet hoor Jeffrey. Dat is meer iets voor zure, uitgekakte politici…
Natuurlijk heb ik het wel helemaal gelezen.
Natuurlijk kun je nadenken over slimmere manieren om met het gebouw om te gaan. In ons programma doen we die suggestie ook, maar jouw gedachte lijkt te zijn: Ik kom nooit in de wijkbieb en ik kan makkelijk tien minuten fietsen, dus de wijkbieb is niet nodig. Het gaat echter niet om jou. Ook niet om mij overigens, gaat het om het algemeen belang, het bevorderen van de leefbaarheid in de wijk en het stimuleren van leesvaardigheid, zeker in wijken met een gemêleerde bevolking zoals Oosterheide.
Als leesbevordering centraal staat zou een integratie van de wijkbibliotheken in de scholen een goed idee zijn.
Daarnaast is het jammer dat Mark deze blog niet volledig gelezen heeft. Ik geef daar aan dat het tot nu toe aan onderbouwing ontbreekt dat jeugd en senioren in die wijkfilialen komen. Daarmee heb je een hard argument, tot nu toe blijven de argumenten op het niveau van gevoelens steken.
Tweede punt wat ik aanhaal is dat de politiek zelf ook iets kan doen aan het maken van een hotspot voor jeugd en ouderen.
Tot slot vraag ik mij af of integratie in bestaande scholen mogelijk een oplossing is. Dat zou in ieder geval een gebouw en een enorme bult personeel uitsparen. Omdat scholen ook al een natuurlijke hotspot voor jeugd zijn, is die aanloop daarmee logischer.
Alles ter leesbevordering!!! En niet iedereen is in staat 10 minuten te fietsen naar het centrum!!! Denk aan ouderen, minder validen,gezinnen met jonge kinderen. Daarbij is een kleinere bieb knusser, toegankelijker dan zo’n grote massale bieb. Ik weet zeker dat heel veel wijkbewoners niet meer of veel minder naar de bieb gaan als de wijkbieb sluit! Ik stem op de partij die voor behoud van de wijkbieb is!!!
Beste Jeffrey,
Je zit nogal eenzijdig in de materie lijkt me. Je hebt het over ‘noodzaak’ en ‘economisch rendabel’. Als dat argumenten zijn, dan is elke bibliotheek discutabel. Ik heb een stukje uit het plan wat de SP deze week gepresenteerd heeft gekopieerd.
In … steden dreigen veel wijkbibliotheken plaats te moeten maken voor één grote prestigieuze centrale bibliotheek
in het centrum van de stad. Maar ook buiten het centrum is makkelijke toegang tot de bibliotheek van groot
belang. In de wijken dient de bibliotheek vooral als uitleen- en servicepunt dicht bij de mensen en als ontmoetingsplek.
Juist nu er steeds meer voorzieningen uit de wijken verdwijnen, is een plek waar mensen elkaar kunnen ontmoeten
van groot belang. Niet iedereen heeft thuis een computer. Ook is voorgelezen worden helaas niet in ieder gezin
vanzelfsprekend. Voor sommige kinderen is de wijkbibliotheek de eerste plek waar ze in aanraking komen met boeken
en voor veel jongeren is de bibliotheek de enige plek waar zij rustig hun huiswerk kunnen maken.
Een bibliotheekvoorziening die in een stadswijk aanwezig is, hoeft niet alles aan te bieden. De centrale bibliotheek
voorziet hier immers al in. De bibliotheekvoorziening maakt in ieder geval uitleen mogelijk, er is een computer met
internetverbinding, en er is de mogelijkheid tot ontmoeting. Wat verder aangeboden wordt en op welke wijze er invulling
aan de bibliotheekvoorziening wordt gegeven is afhankelijk van de lokale situatie. Zo valt bijvoorbeeld te denken
aan programma’s die gericht zijn op het bestrijden van taalachterstand voor een bibliotheekvoorziening in een achterstandswijk.
De gemeente maakt hierin haar eigen afwegingen.
15 minuten fietsen vanaf Oosterheide naar het centrum is zeker voor een bejaarde van 80 of een kind van 6 behoorlijk ver weg. De wijkfunctie valt daarbij helemaal weg. Maar volgens mij zouden ze makkelijk in een ander overheidsgebouw geplaatst kunnen worden, volgens mij staat daar in de buurt nog een activiteitscentrum leeg…