Opinie: Buurthuizen, het alternatief

Het voorgenomen besluit om flink te snijden in de buurthuizen heeft veel stof doen opwaaien, zo ook op OokvanWosterhout.nl. En het alternatief is zo simpel: Het buurthuis als onderdeel van de Brede School. Optimale outcome en tegelijkertijd kostenbesparend.

Door: Wosterhouter en Robert

Inleiding

De kritiek in het eerdere artikel op onze site focust zich op op drie punten. Ten eerste de sociale cohesie, die door sluiting van een aantal buurthuizen wordt bedreigt, wat in de regel ten koste gaat van de veiligheid in de wijk. Zeker in de wijken waar deze sociale cohesie onmisbaar is (Voorheide, Slotjes-Midden) kan dit verstrekkende gevolgen hebben voor de leefbaarheid.

Ook de meerwaarde van het verenigingsleven voor Oosterhout was een punt van kritiek. Oosterhout heeft een kwalitatief en pluriform verenigingsleven dat in grote mate bijdraagt aan de leefbaarheid van de stad. Een verenigingsleven dat bijdraagt aan de aantrekkingskracht van Oosterhout en wat haar onderscheidt van andere steden in de omgeving. De voorgestelde plannen maken deze voorspong ongedaan, wat ook effect heeft op de huizenwaarde.

Ten slotte bevatte het artikel felle kritiek op de werkwijze van B&W, in de persoon van wethouder Marian Janse. Het voorgenomen besluit werd als dictaat neergelegd. Zonder enig overleg met verenigingen en betrokken besturen en ogenschijnlijk zonder enig besef van de sociale, maar ook financiële meerwaarde die de huidige situatie vertegenwoordigt.

Patstelling

De gevolgen laten zich raden: Protest! De wijkhuisbesturen hebben de oorlog verklaard aan het huidige college van B&W. Ook een aantal verenigingen heeft in een verklaring laten weten “niet blij” te zijn met de huidige plannen en vanuit de bevolking is de kritiek ook niet zachtzinnig. Een onwerkbare situatie dreigt, waar partijen niet meer met elkaar door een deur kunnen en een verbale en juridische loopgravenoorlog onafwendbaar lijkt. Reden voor ondergetekenden om met een alternatief te komen om de patstelling te helpen doorbreken.

Brede Scholen

Via deze weg stellen wij voor om de wijkcentra te integreren in het concept van de ‘Brede School’. Deze brede school dient als middelpunt van de wijk waar ontmoeting en ontwikkeling centraal staan. De Brede School  zal naast regulier basisonderwijs huisvesting gaan bieden aan allerhande cursussen en trainingen, variërend van EHBO tot inburgering. Het aangebouwde buurthuis biedt ondertussen ruimte voor ontmoeting en verenigingsactiviteiten. Hiervoor kan men terecht in flexruimtes, en na schooltijd ook in de gangen en aula van de onderwijsfaciliteit. Het klaslokaal zal hiervoor niet worden gebruikt en blijft domein van de leraar en de kinderen.

In praktijk zou bovenstaande visie op de volgende manier vertaald kunnen worden: 

Dommelbergen

Wijkcentrum Dommelbergen vind zijn nieuwe habitat in een nieuw te bouwen Brede school aan de Eendendonk en de Ganzendonk. Deze nieuwbouw wordt onderdeel van een complete herontwikkeling van het voormalig Regenboog-terrein. Wijkcentrum Dommelbergen wordt in zijn huidige hoedanigheid afgebroken. Dit biedt ruimte voor een brede opzet van het plein en maakt de weg vrij voor een natuurlijke aanlooproute naar de nieuwe accommodatie. Voor automobilisten wordt de lijndonk de aanrijroute, waar parkeerfaciliteiten zullen worden ontwikkeld.

Strijen

Wijkcentrum Strijen zal worden geïntegreerd in de bestaande scholencombinatie Paolo Freire/Torenschouw. Ook Ac-cent Noord verlaat op termijn haar huidige locatie ten faveure van de nieuwe Brede School. Gecombineerd met de reeds geplande gymzaal, is ook hier een uitgelezen mogelijkheid om het gebied opnieuw in te richten. In dit kader zal de oude behuizing van Wijkcentrum Strijen, wanneer de nieuwe huisvesting gereed is, worden afgebroken. Outflow blijft in deze plannen bewaard in zijn huidige functie en krijgt, zoals de kaarten er nu voorliggen, de verantwoordelijkheid over het beheer van de gymzaal.

Centrum

Wijkcentrum Schervenheuvel wordt geherlocaliseerd naar het terrein van basisschool de Touwbaan, die eveneens het label ‘Brede School’ krijgt aangemeten. Dit biedt kans om de huidige locatie van het huidige wijkhuis te herontwikkelen voor woningbouw of commerciële doeleinden.

Oosterheide

Gezien de negatieve sfeer die is ontstaan rondom Wijkcentrum De Bunthoef, zal de huidige accommodatie verdwijnen. Accent Zuid krijgt ook een nieuw thuis en verdwijnt eveneens van de huidige, tijdelijke locatie. De twee voorzieningen samen worden vormgegeven bij “Kindcentrum De Ontdekking” (De voormalige BS De Wingerd). Later kan dit aangevuld worden met appartementen voor senioren en medische voorzieningen. De huidige opvang voor mensen met een beperking, het Heem, krijgt de keuze zich aan te sluiten bij dit wijkcentrum “Nieuwe stijl”. Zelfs een bibliotheek(je) of ophaalpunt voor boeken en multimedia kan hier vorm krijgen.

Slotjes

Wijkcentrum Slotjes kan in een aangepaste variant van bovenstaand concept vorm krijgen bij bijvoorbeeld BS De Kameleon of BS De Biëncorf. Wijkcentrum Heidehof komt idealiter wel terug in de Voorheide, een wijk die deze sociale voorziening nodig heeft. De geplande nieuwbouw op het voormalige Edah-terrein aan de Sint Antoniusstraat kan deze functie gaan huisvesten.

Vrachelen

De wijk Vrachelen ontbeert tot op heden een accomodatie die de functie van wijkcentrum vervult. Gezien de demografische ontwikkelingen in deze wijk is het legitiem om na te denken over een dergelijke voorziening. Deze voorziening zal eveneens worden gevormd naar het nieuwe Brede School concept. Op de plaats waar nu de dependance van De Meander staat, komt een permanente voorziening die langzaam doorontwikkelt nagelang de behoeftes van de wijk. Om dit te realiseren zal er periodieke dialoog worden opgestart tussen het buurthuis en de wijkbewoners. Hiermee blijft de aansluiting op de daadwerkelijke behoefte optimaal, wat positief is voor de uiteindelijke sociale outcome.

Wijkcentrum de Pannenhoef blijft in de huidige plannen van B&W buiten schot, evenals in bovenstaande visie. Eventuele aanpassingen op langere termijn worden echter niet uitgesloten.

Structuur

De huidige vrijwilligers besturen blijven in functie. Wel worden deze besturen overkoepeld door een afgevaardigde van de gemeente, aan wie jaarlijks verantwoording moet worden afgelegd middels een jaarverslag met jaarrekening. Hiermee blijven kostbare vrijwilligers (met al hun kennis en ervaring) verbonden aan de betrokken wijkcentra, en geeft het de gemeente kans om bij te sturen als men dit nodig acht. Dit voor een fractie van de kosten die de nieuwe opzet van B&W met zich meebrengt.

Financieel

Om te besparen moet je eerst investeren. Zo ook bij bovenstaande plannen. Immers zullen enkele locaties moeten worden aangepast. Toch zijn er verschillende positieve effecten op financieel vlak. Zo neemt het aantal individuele locaties per saldo fors af. Dit bespaart in huisvestingskosten en operationele kosten, maar ook de bezettingsgraad van de Brede Scholen gaat omhoog. Al met al een kleine incidentele uitgave voor een grote structurele besparing.

Sociale cohesie

Belangrijkste voordeel van de nieuwe structuur is echter de herpositionering van het buurthuis in het midden van de wijk met haar bewoners. Dat betekent dat de sociale output en spin-off enorm verbeteren, hetgeen resulteert in een uitstekende sociale structuur met een verbeterd gevoel van  sociale controle en veiligheid. Hierdoor kan men volstaan met minder ‘blauw’ op straat en worden mensen weer primair door elkaar ondersteund in plaats enkel en alleen door vadertje Staat.

Maatschappelijke functie

Een plaats waar mensen steun vinden en nieuwe kansen krijgen of zich kunnen ontwikkelen zijn onmisbaar voor een samenleving. Denk aan mensen met uitkeringen, mensen in eenzaamheid maar ook werkelozen die zich nuttig kunnen maken als vrijwilliger in een buurthuis of een daarin gevestigde vereniging. In de beschreven nieuwe visie kunnen deze mensen arbeidsritme en werkervaring opdoen. Met een goed activiteitenprogramma, gericht op maximale ontwikkeling komen niet alleen mensen, maar ook voortkabbelende verenigingen en organisaties in aanraking met nieuwe ambitie en nieuw perspectief. Daarmee wordt het buurtcentrum een startpunt, waar mensen en organisaties tot bloei komen.

Verenigingsleven stabiel

De verenigingen behouden hun vaste plaats, waar zij zich welkom voelen. Middels een continue dialoog wordt gestreefd naar een optimale benutting van de faciliteit. De nieuwe structuur en het nieuwe elan zorgen tegelijkertijd voor maatschappelijk draagvlak waar men bestaansrecht uit ontleent.

Conclusie

De buurthuizendiscussie is, door het gestuntel van het College van B&W, rommelig op gang gekomen en is in korte tijd verzand in een patstelling tussen betrokken partijen. De door ons geformuleerde visie kan deze patstelling, zowel inhoudelijk als procesmatig, te doorbreken. De visie is een antwoord op een aantal prangende vraagstukken die met een heldere aanpak een significante besparing oplevert. Harde cijfers ontbreken, maar daarin wijkt het eigenlijk niet af van het huidige College-voorstel. We roepen betrokken partijen op om bovenstaande optie te overwegen en deze te betrekken in het naderende besluitvormingsproces. Heren en dames: Doe er uw voordeel mee!