Opinie: Geen Huis van/voor Cultuur? Maar wat dan wel?

Er is al veel over gezegd, misschien wel teveel, maar het hangt al jaren als een soort donkere wolk boven Oosterhout: Een nieuw theater, nieuwe centrale bibliotheek, nieuw cultureel centrum (H19) en ook het filmtheater zoekt een nieuwe stek. Kapitaalvernietiging of broodnodig, de voor en tegenstanders zijn al even zoveel jaren sterk verdeeld. “Wat moet er nou eigenlijk gebeuren?” Een lastig te beantwoorden vraag. Het hangt af van ieders persoonlijke kijk. Wat mij betreft zou een dergelijke investering moeten berusten op een stukje visie, voortkomend uit de vraag: “wat is de rol van deze instellingen in de toekomstige samenleving?” Als gemeente zijn de faciliteiten van dit soort instellingen en het beheer in de dagelijks praktijk namelijk één –zo niet het enige- van de weinige sturingsmiddelen die er zijn voor het sociale proces in de stad én in de wijken. Daar heb ik wel een kijk op:

De laatste tijd is het duidelijk er is een soort cultuuromslag. Het volk verenigd zich via allerlei digitale kanalen sneller dan ooit, vaak zelfs op een microniveau. Tegelijkertijd gaan bestaande structuren snel tegen de vlakte. Het aantal verkochte boeken, geluids- en beelddragers daalt, streaming komt op, wat onmiskenbaar ook gevolgen gaat hebben voor de bibliotheek. Zangers en zangeressen komen tegenwoordig makkelijker via Youtube en talentenjachten onder de aandacht dan via een traditionele weg van spelen op steeds grotere podia. Een traditioneel theater van formaat De Bussel is nu al amper rendabel te exploiteren. Dit betekent dat ook de faciliteiten van een gemeente op deze gebieden zich aan moet passen. Zo niet verlies je de weinige invloed die je hebt op de cultuur/het leefklimaat binnen de gemeentegrenzen.

Bouw niet om het bouwen maar weeg af wat je zou moeten bereiken. Een nieuw gebouw dat niet functioneert of toekomstbestendig is brengt het Oosterhoutse alleen maar van de regen in de drup. Of misschien zelfs omgekeerd. Je hebt beton en steen, het daadwerkelijke gebouw, maar je hebt ook de exploitatie: in welke mate is de steen bruikbaar en bereikt het een financieel dan wel maatschappelijk rendement. Met andere woorden, doet het gebouw wat je wil; biedt het een meerwaarde?

Die meerwaarde zou moeten zitten in faciliteiten die een bindend element vormen in de samenleving. Plaatsen waar mem een trots en warm Oosterhouts gevoel van krijgt. Een gevoel onderdeel uit te maken van een samenleving waar je welkom bent en spontaan aan wil bijdragen. Van passief een voorstelling bekijken of boek lezen, naar het samen beleven en genieten van cultuur. Wat mij zijn de activiteitencentra een startpunt, alwaar men kennis maakt met elkaar, toneel, kunst, muziek, cultuur en allerlei andere zaken. Practise makes perfect, zodra er een tentoonstelling, debat, muziek- of dansuitvoering of voorstelling te geven is gebeurt dit stadsbreed, in een adequate voorzieningen. De programmering is erop gericht Oosterhout te verbinden, blijft er een avond vrij, dan wordt deze gebruikt voor programmering van artiesten.

Op deze manier houden we de regio in eigen hand, slaan we in Oosterhout een brug tussen zoveel mogelijk inwoners. Dat creëert welzijn, sociale veiligheid en versterkt sociale structuren. Op die manier zetten we steen en beton voor ons aan het werk. Mensen die bij elkaar betrokken zijn, helpen elkaar sneller en hoeven minder snel aan te kloppen bij de overheid. Het mes snijdt dan aan twee kanten.